De cijfers zijn hard: meer dan de helft van de ouderen voelt zich eenzaam. Hoe ouder iemand wordt, hoe meer de eenzaamheid toeneemt. Zo voelen 45% van de ouderen vanaf 65 jaar zich eenzaam, stijgt dit naar 55% boven de 75 jaar en 63% boven de 85. Dit wordt onder andere veroorzaakt door het overlijden van vrienden en kennissen, maar ook het wegvallen van werk en het niet meer kunnen bijwonen van sociale gelegenheden. In deze blog willen we eenzaamheid onder ouderen extra aandacht geven, zodat steeds meer mensen zich hier bewust van worden en we dit samen aan kunnen pakken.
De gevolgen van eenzaamheid
Eenzaamheid heeft misschien meer gevolgen dan je misschien denkt. Zo kan het de bloeddruk verhogen, zorgt het voor stress en vergroot het de kans op een depressie. Onderzoek heeft zelfs uitgewezen dat eenzame ouderen 15% meer kans hebben op een vroege dood dan niet-eenzame ouderen. De gevolgen van eenzaamheid worden niet altijd overzien maar sociaal contact is ontzettend belangrijk voor het ervaren van geluk.
Kenmerken eenzame ouderen
Eenzaamheid bij ouderen komt ongeveer even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. Zo komt eenzaamheid over het algemeen vaker voor bij mannen, maar geven vrouwen vaker aan dat ze extreem eenzaam zijn. Het grote verschil tussen mannen en vrouwen met betrekking tot eenzaamheid is dat mannen vaker sociaal eenzaam zijn en vrouwen vaker emotioneel eenzaam.
Met sociale eenzaamheid wordt met name het contact met andere mensen bedoeld. Wanneer er sprake is van sociale eenzaamheid heeft iemand minder contact met anderen dan hij of zij zou willen. Er is een sociale behoefte maar er is geen sociaal netwerk wat hier aan kan voldoen. Er is een gemis aan kennissen en vrienden.
Emotionele eenzaamheid is het missen van een intieme band met anderen. Deze eenzaamheid ontstaat vaak wanneer een levenspartner of goede vriend of vriendin overlijdt.
Eenzaamheid komt vaker voor onder laagopgeleiden dan hoogopgeleiden. Daarnaast speelt ook geld een rol in de mate van eenzaamheid. Ouderen met een hoog inkomen hebben minder vaak last van eenzaamheid dan mensen met een laag inkomen.
Actie ondernemen tegen eenzaamheid
Gelukkig zijn er ontzettend veel mensen in ons land die actie ondernemen tegen eenzaamheid. Meer dan de helft van de Nederlanders draagt actief bij aan het terugdringen van eenzaamheid onder ouderen. Zij doen dit bijvoorbeeld door regelmatig een bezoek te brengen aan de ouderen die ze kennen of een praatje te maken met ouderen in openbare gelegenheden.
Daarnaast zet ook de overheid zich in om eenzaamheid onder ouderen tegen te gaan. Met het overheidsprogramma ‘Eén tegen eenzaamheid’ hopen ze komende jaren eenzaamheid beter te kunnen signaleren en het vervolgens te verminderen. Hierbinnen werken gemeenten samen met bedrijven, ondernemers en maatschappelijke organisaties om de eenzaamheid terug te dringen.
Een greep uit de acties die worden gedaan:
- Het in kaart brengen van bepaalde ‘risicogebieden’. Op bepaalde plekken in ons land is de kans op eenzaamheid groter. Door deze gebieden in kaart te brengen, kan de eenzaamheid beter worden aangepakt.
- Het bespreekbaar maken van eenzaamheid door middel van een campagne, waarbij de samenleving wordt gestimuleerd om in actie te komen.
- Het voorzien in een sociaal punt waar ouderen 24 uur per dag heen kunnen bellen of chatten voor een luisterend oor.
- Het ontwikkelen van een kaart die de activiteiten in de buurt en op een bepaald tijdstip weergeeft.
- Het herinrichten van specifieke wijken om eenzaamheid te voorkomen. Denk hierbij aan de inrichting van woonvormen, het plaatsen van buurtwinkels en het verbeteren van de veiligheid in de buurt.
Voelt u zich wel eens eenzaam?